ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่ยุคสังคมสูงอายุระดับสุดยอด (Super Aged Society) อย่างเต็มตัวในปี 2576 ท่ามกลางความท้าทายด้านสุขภาพที่เพิ่มขึ้นตามวัย ล่าสุด บริษัท โรช ไทยแลนด์ เผยผลสำรวจ Roche APAC Vision Health 2024 ที่น่าตกใจ พบว่า เกือบ 1 ใน 5 ของผู้สูงวัยและวัยกลางคนไทยละเลยการตรวจสุขภาพตาเป็นประจำ ซึ่งเป็นสัดส่วนที่สูงที่สุดในกลุ่มประเทศเอเชียแปซิฟิก ที่ทำการสำรวจ สะท้อนให้เห็นถึงความประมาทและความเข้าใจผิดว่าอาการผิดปกติทางสายตาเป็นเรื่องปกติของผู้สูงอายุ ซึ่งอาจนำไปสู่โรคร้ายแรงและสูญเสียการมองเห็นถาวรได้
ผลสำรวจยังชี้ให้เห็นว่า มากกว่า 93% ของผู้ตอบแบบสอบถามชาวไทยมองว่าการสูญเสียการมองเห็นเป็นเรื่องปกติของวัยชรา ซึ่งเป็นความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนและน่ากังวลอย่างยิ่ง เนื่องจากสุขภาพตาที่ดีถือเป็น “กุญแจสำคัญ” ในการรักษาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุให้สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างอิสระและมีความสุข
นางสาวกอบกุล กวั่งซ้วน ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านผู้สูงอายุ กรมกิจการผู้สูงอายุ กล่าวว่า ปัญหาสุขภาพตาเป็นหนึ่งในความเสื่อมถอยทางสุขภาพที่พบมากที่สุดในผู้สูงอายุไทย ซึ่งส่งผลกระทบอย่างมากต่อคุณภาพชีวิตทั้งทางร่างกายและจิตใจ รวมถึงภาระค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพที่เพิ่มขึ้น การส่งเสริมให้ผู้สูงอายุเห็นความสำคัญของการตรวจตาอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นเรื่องเร่งด่วน
“ดวงตาเป็นอวัยวะที่สำคัญอย่างยิ่งต่อการใช้ชีวิตประจำวัน การมองเห็นที่ลดลงไม่ได้กระทบแค่ตัวผู้สูงอายุเอง แต่ยังส่งผลต่อครอบครัวด้วย” นางสาวกอบกุลกล่าว พร้อมเน้นย้ำให้ผู้สูงอายุที่มีปัญหาสายตารีบเข้ารับการตรวจรักษาเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนและรักษาคุณภาพชีวิตที่ดี
ด้าน ศาสตราจารย์ แพทย์หญิงภารดี คุณาวิศรุต จักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านจอตา โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ เปิดเผยว่า 4 โรคตาที่พบบ่อยที่สุดในผู้สูงอายุไทย ได้แก่ ต้อกระจก เบาหวานขึ้นจอตา จุดภาพชัดที่จอตาเสื่อม และต้อหิน โดยกว่า 54% ของผู้ตอบแบบสอบถามมีปัญหาด้านการมองเห็น ซึ่งสอดคล้องกับสถิติผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษา
“ผู้สูงอายุมักชะล่าใจคิดว่าตาพร่ามัวเป็นเรื่องธรรมดา แต่แท้จริงแล้วอาจเป็นสัญญาณของโรคร้ายแรง หากไม่ได้รับการตรวจและรักษาอย่างทันท่วงที อาจนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นถาวรได้” ศาสตราจารย์ แพทย์หญิงภารดีกล่าว
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง โรคจอตาเสื่อม (nAMD) เป็นโรคที่ร้ายแรงและพบบ่อยในผู้สูงอายุ เกิดจากการสร้างเส้นเลือดผิดปกติใต้จอตา ทำให้การมองเห็นแย่ลงอย่างรวดเร็ว หากมีอาการตามัวหรือมองเห็นจุดดำลอย ควรรีบปรึกษาจักษุแพทย์ทันที ปัจจุบันมีแนวทางการรักษาที่หลากหลาย รวมถึงนวัตกรรมการฉีดยาเข้าน้ำวุ้นตาที่ออกฤทธิ์ได้นานขึ้นและยับยั้งกลไกการเกิดโรคได้ถึงสองกลไก
ศาสตราจารย์ แพทย์หญิงภารดี ย้ำว่า การตรวจสุขภาพตาปีละครั้ง หรือเมื่อมีความผิดปกติในการมองเห็น จะช่วยให้วินิจฉัยและรักษาโรคตาได้ตั้งแต่ระยะแรก ซึ่งจะเพิ่มโอกาสในการรักษาให้ได้ผลดีและป้องกันการสูญเสียการมองเห็นถาวร
เพื่อรับมือกับความท้าทายด้านสุขภาพตาในสังคมสูงวัย โรช ไทยแลนด์ ได้ผนึกกำลังกับโรงพยาบาลต่างๆ ดำเนินโครงการส่งเสริมความรู้ด้านสุขภาพตาแก่ผู้ป่วยและผู้สูงอายุ ผ่านสื่อการเรียนรู้ที่เข้าใจง่าย เพื่อให้ข้อมูลเข้าถึงประชาชนในวงกว้าง
นายแมทธิว โคทส์ ผู้จัดการทั่วไป โรช ไทยแลนด์ เมียนมาร์ กัมพูชา และลาว กล่าวว่า ประเทศไทยมีสัดส่วนผู้สูงอายุสูงเป็นอันดับ 2 ในอาเซียน รองจากสิงคโปร์ และผลสำรวจยังชี้ว่าผู้สูงอายุไทยกว่าครึ่ง (57.8%) กังวลเรื่องสุขภาพจิตเมื่อมีปัญหาสายตา ซึ่งเป็นสถิติสูงสุดในเอเชียแปซิฟิก
“การป้องกันปัญหาด้วยการพาผู้สูงอายุไปตรวจสุขภาพตาอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในระยะยาว ทั้งยังลดภาระของผู้ดูแล ซึ่งผลสำรวจพบว่าเกือบครึ่งหนึ่งของผู้ดูแลประสบปัญหาทางการเงินจากการดูแลผู้ป่วย” นายแมทธิวกล่าว
โรชจึงมุ่งมั่นที่จะทำงานร่วมกับจักษุแพทย์และโรงพยาบาลทั่วประเทศ เพื่อกระตุ้นให้คนไทยตระหนักถึงความสำคัญของดวงตาและเข้ารับการตรวจสุขภาพตาอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป ซึ่งภาครัฐก็มีสิทธิตรวจสุขภาพตาฟรี ความร่วมมือนี้มีเป้าหมายสูงสุดคือการยกระดับคุณภาพชีวิตและสุขภาพตาของคนไทยในยุคสังคมสูงวัย
